Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Valeriano(-de-mountagno)
Valeriana montana
Caprifoliaceae Valerianaceae
Nom en français : Valériane des montagnes.
Descripcioun :Aquesto valeriano trachis en mountagno ounte fai de mato. Semblo proun à Valeriana rotundifolia. Li fueio soun un pau verdalo e en cors à la baso pèr Valeriana rotundifolia alor qu'èi pas lou cas pèr Valeriana montana. Valeriana tripteris tambèn ié sèmblo, fau bèn regarda li fueio de la cambo que soun proun diferènto, emé tres fueioun. Coumpara emé la valeriano-di-fueio-roundo.
Usanço :La racino se bèu en tisano contro li mau de dènt e de "nèrvi" (vèire la valeriano), P. Lieutaghi, op.cit. p. 551 .
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Valeriana
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Auto mountagno
- Mountagno mejano
- Roucas
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Valeriana montana L., 1753